Terugblik op 2023: ons jaar in vogelvlucht

Met trots presenteren we ons jaarverslag 2023. Een jubileumjaar waarin we ons 20-jarig bestaan vierden, van start gingen met het Europese project MONA voor duurzame mobiliteit en samen met de Universiteit Utrecht de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug hebben opgezet. 

Daarnaast bleven we ons met de Blauwe Agenda inzetten voor voldoende en schoon water, kwamen er tientallen Heuvelrugtuinen bij en combineerden we leren en ontspanning tijdens een reeks goedbezochte theatercolleges. 

Dit alles en meer lees je terug in ons jaarverslag 2023.

Standaardformulier publicatieplicht ANBI

Lancering vernieuwd streekbier: Heuvelrug Blond

Heuvelrug-Blond-Nationaal-park-utrechtse-heuvelrug-streekbier-bird-breweryHet Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en Bird Brewery hebben samen een streekbier met uitsluitend natuurlijke ingrediënten gebrouwen: Heuvelrug Blond. Het is een vol blond bier geworden, met een kruidige twist door toevoeging van veldsalie die geplukt is op de Heuvelrug.

Een gedeelte van de opbrengst van het bier gaat naar het Nationaal Park Fonds Utrechtse Heuvelrug voor de bescherming van natuur, landschap en cultureel historisch erfgoed.

De Utrechtse Heuvelrug is een eeuwenoud gebied dat door haar ligging en schoonheid een plek is waar mensen graag tot rust komen en nieuwe energie krijgen. Om dit unieke gebied te beschermen en te behouden is de stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug opgericht. “We vinden het mooi om de handen ineen te slaan en samen te proosten op dit fantastische gebied”, vertelt directeur Gijs de Kruif.

Samenwerking

Bird Brewery opende in december de deuren van hun tweede proeflokaal House of Bird in Kwintelooijen op de Utrechtse Heuvelrug.

Naast het brouwen van kwaliteitsbieren, zet de brouwerij zich al lange tijd in voor een groenere wereld. “We zijn dan ook enorm enthousiast om samen met Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een bier te brouwen en zo de bescherming van de Heuvelrug te steunen”, vertelt mede-oprichter van Bird Brewery Ralph van Bemmel.

Medio maart verkrijgbaar

Het bier zal medio maart te verkrijgen zijn in verschillende horecazaken, delicatessenwinkels en slijterijen op de Heuvelrug. Natuurlijk zal één van de 18 taps in House of Bird Kwintelooijen gereserveerd zijn voor dit unieke streekbier.

Samenwerking waterbeheerovereenkomst Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Utrechts Landschap en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden slaan de handen ineen. Op 14 maart heeft heemraad bij HDSR, Bert de Groot en Saskia van Dockum, directeur-bestuurder bij Utrechts Landschap de waterbeheerovereenkomst getekend die deze samenwerking bekrachtigd.

Gezamenlijke waterbeheervisie
Hoe kunnen terreineigenaren en waterschappen elkaar versterken om gevolgen van de klimaatverandering, aantasting van biodiversiteit en waterkwaliteit het hoofd te bieden? Water- en natuurbeheer zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Neerslag- en droogterecords volgen elkaar in rap tempo op. Om hierop te anticiperen is er een gezamenlijke waterbeheervisie opgesteld. Het doel van deze beheervisie is om de kwaliteit en kwantiteit van het oppervlaktewater voor natuur en landschap te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Deze visie vormt daarnaast een blauwdruk voor de waterbeheerplannen die zijn opgesteld voor landgoed Oostbroek, de Niënhof, Schoonoord, Bunzing, Blikkenburg en Wulperhorst.

In samenspraak
De waterbeheervisie en de bijbehorende waterbeheerplannen zijn in samenspraak opgesteld. Jaarlijks gaan beide partijen het veld in om te monitoren of maatregelen voor verbeterde waterberging en infiltratie, optimaliseren van water- en natuurkwaliteit, conform het beschreven streefbeeld zijn en welke acties wenselijk zijn om tot verbetering te komen. Hiermee is de jaarlijkse schouw niet meer leidend in het beheer maar de streefbeelden die we in samenspraak hebben vastgesteld in de beheerovereenkomst.

De Blauwe Agenda
Utrechts Landschap en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden zijn partners in de Blauwe Agenda en gaan dus nu ook in het dagelijks beheer meer samenwerken. Tijdens het stuurgroep overleg van de Blauwe Agenda werd de waterbeheerovereenkomst tussen beide partijen getekend, die de samenwerking bekrachtigt.

Open Heuvelrugtuinen Route op 29 juni 2024

Na het succes van vorig jaar organiseert Stichting GoedVolk op zaterdag 29 juni weer een Open Heuvelrugtuinen Route! Hiervoor kunnen inwoners zich inschrijven om (elkaars) tuinen te bekijken en de openbare Heuvelrugtuinen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug. 

Vind je het leuk om te tuinieren en je liefde voor planten met anderen te delen? Ben je trots dat er planten in je tuin staan die vlinders en bijen aantrekken? Of wil je laten zien hoe je regenwater opvangt, bijvoorbeeld in een vijver of regenton? We nodigen jou van harte uit om je tuin open te stellen! Doe je mee?

Tuin aanmelden
Het maakt niet uit of je tuin groot of klein is, je al jarenlang een biodivers paradijsje hebt of dat je net de eerste stappen naar een groenere tuin hebt gezet. Het doel van de Open Heuvelrugtuinen Route is om te inspireren, van elkaar te horen hoe je een natuurlijke tuin kunt realiseren en welke keuzes je daarin maakt. Doe je mee?

Meld dan hier je tuin aan

 

Helpers

Als je interesse hebt om mee te helpen met de organisatie of eerst nog vragen hebt, stuur dan even een mailtje naar coördinator Mirjam.
Bellen kan natuurlijk ook, zet dan je telefoonnummer erbij.

Bezoekers

Laat hier je gegevens achter en wij houden je op de hoogte.

Na aanmelding ontvang je t.z.t. via de mail het informatieboekje met daarin de deelnemende tuinen en wat je daar kunt zien. Ook staat er hoe laat er extra activiteiten zijn zodat je beter kunt kiezen waar je graag heen wilt.

Goedvolk
Vrijwilligers van GoedVolk organiseren deze route. Goedvolk is een initiatief van inwoners van de Gemeente Utrechtse Heuvelrug. Ze willen een positieve bijdrage leveren aan de duurzaamheid van de regio. Door de aanwezige talenten te mobiliseren en in te zetten voor thema’s die leven en van belang zijn voor onze samenleving. Iedereen is GoedVolk!.

Het project Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie.

Theatercollege 11 maart: ‘De bodem leeft!’

Op maandag 11 maart vindt in theater Figi in Zeist het theatercollege ‘De bodem leeft! Over de basis van ons bestaan’ plaats. Hoogleraar Liesje Mommer en Josephine Schuurman van boerderij Eyckenstein delen hoe ze vanuit hun expertise inzetten voor een gezonde bodem en een natuurinclusief voedselsysteem. Kaarten zijn te koop op de website van theater Figi en kosten 5 euro, inclusief koffie of thee bij ontvangst.

Het theatercollege is een initiatief van Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De colleges zijn een combinatie van ontspannen en leren en hebben als doel het delen van kennis en inzichten over dit unieke gebied.

Burgemeester als host

Bijzonder zijn de hosts bij elk theatercollege. “Als Nationaal Park werken we nauw samen met gemeenten op de Utrechtse Heuvelrug om natuur, landschap en erfgoed te behouden en te beschermen,” zegt Gijs de Kruif, directeur van het Nationaal Park, “daarom leek het ons een leuk idee om de betrokken burgemeesters te vragen om tijdens de colleges als host op te treden.” De host van deze avond is Rob Metz, burgemeester van Soest.

De experts

Prof. Dr. Ir. Liesje Mommer is hoogleraar Ondergrondse Ecologie aan Wageningen University & Research. Ze doet onderzoek naar de interactie tussen planten en de velerlei organismen die in de bodem leven. Ze zal ook ingaan op de inspiratie die ze uit die ‘verborgen wereld’ haalt op weg naar een natuur-inclusieve samenleving.

Josephine Schuurman is werkzaam op boerderij Eyckenstein in Maartensdijk, waar ze werken aan een voedselsysteem dat in balans is met de natuur. Zo maken ze gebruik van het natuurlijk gedrag van de dieren om de bodem te verbeteren, maken ze levende compost en zetten ze in op zoveel mogelijk diversiteit.

Stel een vraag!

Tijdens het theatercollege is er ruime gelegenheid tot het stellen van vragen. Deze kun je ook van tevoren insturen via info@npuh.nl.

 

Koop hier je kaartje

 

 

Inwonersbijeenkomst Verdroging van de Heuvelrug op 8 maart in Leersum

Verdroging van de Heuvelrug. Echt waar, met al die nattigheid van afgelopen maanden? Jazeker, denk nog maar eens terug aan die droge hete zomer. Sterven onze bossen door gebrek aan (grond)water? In Nederland hebben we in de loop der eeuwen een prachtig systeem gemaakt om water af te voeren, met greppels, slootjes en vaarten. Terwijl we dat lokaal gevallen regenwater tegenwoordig zo hard nodig hebben om het grondwater op peil te houden. Hier op de heuvelrug is het hele samenspel van grondwater, kwelwater en oppervlaktewater complex, door de hoogteverschillen.

Daarom organiseren het Dorpsnetwerk Leersum en de Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen – Leersum een informatieve avond over water en verdroging op de Heuvelrug.

Piet Verdonschot (emeritus-hoogleraar water ecologie Wageningen) weet heel boeiend te vertellen over het grondwater, de tekorten, de stromingen en de relatie met het oppervlaktewater.

Bert de Groot (hoogheemraad van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden) vertelt over de plannen om verdroging tegen te gaan, zoals veel betrokken partijen samen afgesproken hebben in “De Blauwe Agenda”.

Ineke Vrij van de werkgroep Heuvelrugtuinen van Dorp en Natuur, gaat kort in op wat we zelf kunnen doen tegen verdroging.

Na de pauze is er een paneldiscussie met o.a. deskundigen van de Blauwe Agenda, Staatsbosbeheer (SBB), het Utrechts Particulier Grondbezit en de Land- en Tuinbouworganisatie LTO.

Informatie:

Datum: 8 maart om 19.30

Locatie: De Binder, Leersum

Prijs: aan de avond zijn geen kosten verbonden

Tijd: Zaal open vanaf 19:15,

Aanmelden: vol=vol Aanmelden (i.v.m. stoelen) per mail naar wateravond@dorpennatuur.nl

op vrijdag 8 maart 2024 om 19:30 uur in De Binder, Leersum.

 

De Blauwe Agenda

Deze avond is verbonden aan de Blauwe Agenda, een samenwerkingsverband waar Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug één van de samenwerkingspartners is.  Want de grondwatervoorraad in het park staat onder druk. Dat levert verschillende problemen op voor de natuur én voor veel verschillende groepen (denk aan agrariërs, ondernemers, landgoedeigenaren, natuurbeschermers). De Blauwe Agenda is een samenwerkingsverband en biedt een visie op hoe de problemen van het water op de Heuvelrug kunnen worden aangepakt. Samen werken we aan een duurzaam en veerkrachtig watersysteem. Draag je ook bij aan het watersysteem voor de toekomst? Kijk op deze informatiepagina en zie wat jij kunt doen.

 

 

 

Aan de slag met duurzame mobiliteit tijdens eerste MONA workshop

Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug organiseerde op 21 februari 2024 een eerste workshop voor stakeholders in het kader van het Europese project MONA rondom duurzame mobiliteit en recreatie op de Utrechtse Heuvelrug. 

De MONA workshop werd gehouden in het stationsgebouw van Den Dolder, en werd begeleid door onderzoekers van de Breda University of Applied Sciences, specialisten in recreatieve mobiliteit en kennispartner van het project. Doel van de workshop was het in kaart brengen van de situatie, uitdagingen en kansen rondom de MONA thema’s in Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, en dit te gebruiken als input voor de evidence-based strategieën die worden ontwikkeld.

 

MONA workshop jeroen presentatie

 

Krachten bundelen 

Samen met onze lokale stakeholders bundelden we de krachten om vanuit ieders expertise en kennis de huidige status van mobiliteit en bezoekersstromen te analyseren, voorkomende uitdagingen te identificeren en een indicatie van mogelijke oplossingen te verkennen. Aansluitend was er een gezamenlijke excursie door het groengebied en bosrijke omgeving van Den Dolder onder begeleiding van gidsen van Utrechts Landschap, waar verder werd gesproken over de thema’s gedurende observatie in het veld.

 

 

Stakeholders 

Onder de 30 deelnemers waren onder andere belanghebbenden en mobiliteits- en recreatieautoriteiten van de Provincie Utrecht, U10, gemeenten op en rond de Utrechtse Heuvelrug, eigenaren van natuurterreinen, NBTC, natuurorganisaties, gebiedspartijen en de NS. Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug werkt in het kader van project MONA nauw samen met deze stakeholders om de expertise te bundelen om de transitie naar duurzame mobiliteit in het natuurgebied te bevorderen.

 

 

 

 

Project MONA  

De workshop is onderdeel van een groter Europees samenwerkingsverband met partners uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk onder de naam MONA: ‘MOdal shift, routing and nudging solutions in NAture areas for sustainable tourism’. Doel van het Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar.

Wil je meer weten over het Europese mobiliteitsproject MONA? Klik dan hier. 

 

Verkennend onderzoek transitie naar duurzame mobiliteit in Kwintelooijen

Masterstudenten van de Universiteit Wageningen hebben eind 2023 de kansen in kaart gebracht voor de transitie naar duurzame mobiliteit in recreatiegebied Kwintelooijen. Het doel van het verkennend onderzoek was om de bezoeker en huidige barrières in beeld te brengen, inzichten te genereren rondom gedrag en mobiliteit, en kansen voor treinstations als groene entree naar het gebied te identificeren.

Plenaire discussie met stakeholders bij Gemeente Rhenen

Op 13 december 2023 presenteerden de studenten hun bevindingen aan 15 stakeholders in het Huis van de Gemeente Rhenen. Wethouders Hans Boerkamp en Dick Poortinga waren hier onder andere aanwezig. De presentaties leidden tot een interessante plenaire discussie over duurzame mobiliteit in het gebied. De gedeelde inzichten werden verwerkt in adviesrapporten. Deze rapporten zijn te bekijken op de kennisbank van Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Project MONA

De inzichten van de studenten dragen ook bij aan het grotere Europese samenwerkingsverband MONA van het Europese subsidieprogramma Interreg (North-West Europe). Doel van het Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. MONA staat voor ‘MOdal shift, routing and nudging solutions in NAture areas for sustainable tourism’. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar. Wil je meer weten over het Europese mobiliteitsproject MONA? Klik dan hier.

 

Duurzame natuurgerichte mobiliteit & recreatie

Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug werkt binnen het project MONA aan het thema ‘duurzame natuurgerichte mobiliteit & recreatie’ om de transitie naar duurzame mobiliteit in het natuurgebied te bevorderen. Daarnaast wordt er gewerkt aan kennisontwikkeling om duurzame mobiliteitspraktijken te bevorderen.

Onderzoeks- & Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug

Bovenstaand onderzoek in het Nationaal Park werd gefaciliteerd door de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug. Binnen deze hub werken wetenschappers, studenten en stakeholders aan relevante vraagstukken uit de onderzoeksagenda van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, om zo bij te dragen aan de bescherming, het behoud en de ontwikkeling van natuur, landschap en erfgoed.

Jongerenraad Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug zoekt nieuwe leden

De Jongerenraad Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug breidt uit! Ben jij tussen de 16 en 26 jaar oud en woon je in een gemeente op of rondom de Utrechtse Heuvelrug? Wil je meer leren over natuur en meedenken over behoud hiervan? Word dan lid van de Jongerenraad!

De Jongerenraad is een adviesorgaan van jongeren tussen de 16 en 26 jaar. De raad mag gevraagd en ongevraagd advies geven aan de Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) en haar samenwerkingspartners over alles wat er speelt (of zou moeten spelen) op en rondom de Utrechtse Heuvelrug. Ook zorgt de raad dat jongeren meer betrokken raken bij wat er allemaal speelt. En dat is belangrijk, want het behouden, beschermen en ontwikkelen van natuur, landschap en (cultureel) erfgoed is een complexe uitdaging. En daar kunnen we de ideeën en hulp van jongeren goed bij gebruiken! De Jongerenraad zoekt daarom naar nieuwe leden die de raad komen versterken.

Wat doe je binnen de Jongerenraad?

  • Je adviseert stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en denkt mee over behoud en bescherming van natuur, landschap en (cultureel) erfgoed.
  • Je denkt mee over de toekomst van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.
  • Je haalt ideeën op bij jongeren op en rondom de Utrechtse Heuvelrug.
  • Je sluit aan bij overleggen met samenwerkingspartners van stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.
  • Je denkt mee bij de organisatie van activiteiten en campagnes gericht op jongeren en leert hier zo meer over.
  • Je denkt mee over de verdere ontwikkeling van de Jongerenraad.

Waarom zou je deelnemen aan de Jongerenraad NPUH?

  • Je draagt bij aan het behouden, beschermen en ontwikkelen van natuur in jouw directe omgeving.
  • Je leert meer over wat er komt kijken bij de organisatie rondom een Nationaal Park.
  • Je gaat mee op excursies in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.
  • Je kunt je eigen projecten/activiteiten initiëren.
  • Je gaat samen met enthousiaste leeftijdsgenoten aan de slag.
  • Je bouwt een netwerk op.
  • Het is een mooie toevoeging aan je CV.
  • En het belangrijkste: het is natuurlijk gewoon heel erg leuk!

Meer weten of je aanmelden? Ga naar www.npuh.nl/jongerenraad! Aanmelden kan t/m 3 maart 2024.

Eerste informatiebijeenkomst over Europees mobiliteitsproject ‘MONA’

Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug organiseerde op 28 november 2023 een informatiebijeenkomst voor stakeholders over het meerjarige Europese project MONA rondom natuurgerichte duurzame mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug. 

De informatiebijeenkomst werd georganiseerd op Landgoed Zonheuvel, om het MONA mobiliteitsproject onder de aandacht te brengen bij onze stakeholders. Het project MONA heeft als doel het faciliteren van een modal shift naar duurzame mobiliteit in natuurgebieden. Dit is de eerste bijeenkomst rondom project MONA die het Nationaal Park organiseerde sinds het project van start is gegaan medio 2023.

Stakeholders  

Onder de 20 deelnemers waren belanghebbenden en mobiliteitsautoriteiten van de Provincie Utrecht, gemeenten op en rond de Utrechtse Heuvelrug, eigenaren van natuurterreinen, gebiedspartijen en de NS. Tijdens de informatiebijeenkomst was er grote betrokkenheid vanuit de aanwezigen. Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug gaat in het kader van project MONA nauw samenwerken met deze stakeholders om de expertise te bundelen om de transitie naar duurzame mobiliteit in het natuurgebied te bevorderen. Een integrale aanpak staat centraal om de MONA mobiliteitsprojecten te kunnen realiseren.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gezamenlijke visie op duurzame mobiliteit 

Eén van de MONA deelprojecten is met alle relevante stakeholders een gezamenlijk visie ontwikkelen voor de transitie naar duurzame mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug. In dit kader zal de stichting in samenwerking met de stakeholders vanaf 2024 aan de slag gaan met dit mobiliteitsvisietraject.  

Project MONA  

Doel van het Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. MONA staat voor ‘MOdal shift, routing and nudging solutions in NAture areas for sustainable tourism’. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar.   

Wil je meer weten over het Europese mobiliteitsproject MONA? Klik dan hier.