Dieren in jouw tuin: bezoek onze reizende fototentoonstelling in Woudenberg, Langbroek, Ede en Soest

Geschreven door

Wist je dat er in jouw tuin een verborgen wereld van dieren schuilt? Inwoners van de Utrechtse Heuvelrug delen hun leefomgeving met veelvoorkomende soorten zoals de eekhoorn en merel, maar soms duikt er zelfs een vos of steenmarter op. Voor een actie van de projecten Heuvelrugtuinen en Wild in je Achtertuin plaatsten Heuvelrugtuiniers vorig jaar wildcamera’s in hun tuin. Dit leverde een bijzondere reeks foto’s op, gebundeld in een reizende tentoonstelling die de verborgen natuur dichtbij huis zichtbaar maakt. Deze reist sinds november door de provincie. Na een eerste stop bij Tuincentrum Abbing reist de tentoonstelling nu door. Van vrijdag 31 januari tot en met vrijdag 14 februari is deze fototentoonstelling te bewonderen bij Welkoop Woudenberg, aan de Parallelweg 3.

Wildcamera’s

200 inwoners op en rond de Utrechtse Heuvelrug kregen in 2023 een wildcamera in hun tuin. Vier weken lang legden die overdag én ’s nachts elke beweging vast. Zo konden deelnemers ontdekken welke dieren hun tuin gebruiken om te schuilen, eten of slapen. De wildcamera’s fotografeerden uiteindelijk 43 verschillende diersoorten, waarvan 15 soorten zoogdieren en 27 vogelsoorten. Veel geziene gasten waren de egel, muis, eekhoorn, vos en das. Van de vogels vlogen de merel, vink en houtduif het meest voorbij. Een deelnemer vertelt: “We zagen vooral konijnen en vogels, wat ons heeft geïnspireerd om meer planten, struiken en bomen in onze tuin te plaatsen. We willen echt iets doen voor de biodiversiteit en om dieren een fijne plek te geven.”

Fototentoonstelling

De fototentoonstelling toont zeven van de mooiste foto’s van deze dieren in de Heuvelrugtuinen. Deze reist sinds november door de provincie. Bezoekers kunnen hem de komende tijd in verschillende tuincentra in de provincie bekijken. Na de Welkoop in Woudenberg reist de tentoonstelling door naar de volgende locaties:

  • Merkens Tuincentrum (Langbroek) – zaterdag 15 februari t/m vrijdag 28 februari
  • Tuincentrum & Hoveniersbedrijf De Driesprong (Ede) – zaterdag 1 maart t/m donderdag 13 maart
  • Tuincentrum ’t Vaarderhoogt (Soest) – zaterdag 15 maart t/m zondag 23 maart

In de tuincentra kun je ook meteen terecht voor tips en artikelen om jouw tuin diervriendelijk(er) in te richten. Wie weet spot jij dan binnenkort ook een vos of das in je tuin!

Over Heuvelrugtuinen

Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie en wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van diverse partners en sponsoren. Elke Heuvelrugtuin is goed voor de natuur en draagt bij aan voldoende drink- en grondwater. Doordat Heuvelrugtuinen zo natuurvriendelijk zijn, zijn ze beter bestand tegen hitte, droogte en wateroverlast. Zo maak je van jouw tuin een stukje Nationaal Park. Op dit moment zijn er 375 Heuvelrugtuinen, door de hele provincie. Jouw tuin ook omtoveren tot Heuvelrugtuin? Kijk dan op jouwheuvelrugtuin.nl

Zondag 26 januari: documentaire screening & tour met natuurgids – voor jongeren (16-30 jaar) uit de regio

Geschreven door

Op zondag 26 januari 2025 organiseert de Jongerenraad van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug een inspirerende middag voor jongeren (16-30 jaar) uit de regio.

We starten met de screening van een boeiende documentaire over het belang van water op de Utrechtse Heuvelrug. Daarna gaan we met elkaar in gesprek én maken we een wandeling met een gids over Landgoed Hoog Beek en Rooyen.

📍 Locatie: Tersteegzaal, Figi, Zeist
📅 Datum: Zondag 26 januari 2025
⏰ Starttijd: 13.00 – 17.00 uur

Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar, dus meld je snel aan via deze link: https://forms.gle/wQdVtYTubJrNDRMY6

We kijken ernaar uit om je daar te ontmoeten!

Stadspark Elisabeth Groen in Amersfoort verbindt stad met natuur en wordt Zusterpark van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

Geschreven door

AMERSFOORT, 11 januari 2025 – Eén van de mooiste stadsparken van Amersfoort, Elisabeth Groen heeft zich aangesloten als Zusterpark van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH). Samen met 12 andere Zusterparken vormt Elisabeth Groen een groeiend netwerk dat zich inzet voor groene verbindingen in de stad en met het NPUH. Het netwerk van Zusterparken draagt ook bij aan kennis over en draagvlak voor de natuur op en rondom de Utrechtse Heuvelrug. Elisabeth Groen, waarvan aanleg en beheer al tien jaar aan bewoners is toevertrouwd, is een goed voorbeeld van hoe lokale betrokkenheid kan bijdragen aan een groenere leefomgeving.

Elisabeth Groen sluit zich aan bij de groeiende Zusterparkenbeweging, een initiatief dat het groen en de natuur in en om de stad wil versterken door te vergroenen en samen één groot park wil creëren. Vanaf 2019 werken Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en de Zusterparken samen met inwoners aan meer steun voor en groei van groen in de stad door groene initiatieven met elkaar en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) te verbinden. Het is belangrijk dat ook in het stedelijk gebied, dichtbij huis, er meer groen ontstaat en dat mensen uit het stedelijk gebied opkomen voor behoud van de Utrechtse Heuvelrug.

Zusterparkennetwerk in Amersfoort

Stadspark Elisabeth Groen sluit zich aan bij het Groene Spoor, dat in 2021 werd benoemd tot het eerste Zusterpark in Amersfoort. Naast het Groene Spoor en Elisabeth Groen werken nog meer initiatiefgroepen in Amersfoort aan vergroening van hun eigen buurt of wijk. Binnenkort sluit één van deze initiatiefgroepen zich ook aan als Zusterpark, waarna er hopelijk nog meer volgen.  Op die manier ontstaat er een Zusterparkennetwerk in Amersfoort, die samenwerkt aan het behoud en de versterking van natuur, zowel in stedelijke gebieden als daarbuiten.

Wethouder Johnas van Lammeren benadrukt het belang van een Zusterparkennetwerk voor Amersfoort: “Initiatieven zoals Elisabeth Groen en het Groene Spoor zijn prachtige voorbeelden van hoe natuur en stad samenkomen. Deze samenwerking versterkt niet alleen onze stedelijke natuur, maar ook de verbinding met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het laat zien dat we samen kunnen werken aan een groene en gezonde leefomgeving.”

Een belangrijke schakel

Elisabeth Groen is ontwikkeld op het terrein van het voormalige Elisabethziekenhuis en wordt al 10 jaar beheerd door een betrokken team van bewoners, die als vrijwilligers het park onderhouden. Het park biedt een plek waar ontspanning, educatie, recreatie en duurzame initiatieven samenkomen. Dankzij diverse bodemsoorten – van natte gronden tot hoger gelegen droge gebieden – heeft het park een rijke biodiversiteit, maar vraagt het ook om divers en kundig beheer.

Net als bij grote zus het NPUH ligt de focus niet alleen op groei, maar ook op beheer en bescherming van het groen. Gijs de Kruif, directeur-bestuurder van het NPUH, over dit nieuwste Zusterpark: “Elisabeth Groen is een hele waardevolle aanvulling op het Zusterparkennetwerk. Het versterkt de verbinding tussen het stedelijk gebied en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, maar vormt ook een belangrijke schakel naar andere groene initiatieven in Amersfoort. Het is inspirerend om te zien hoe bewoners samen dit mooie park beheren en het stedelijke groen versterken.”

Verbinden en versterken

Tijdens de feestelijke bijeenkomst onthulden wethouder Johnas van Lammeren en Gijs de Kruif samen het officiële Zusterparkbord van Elisabeth Groen. Met dit bord kan Elisabeth Groen aan bezoekers laten zien dat zij onderdeel zijn van het Zusterparkennetwerk. Lia Bouma, voorzitter bestuur benadrukt bij de onthulling “Door onze acht hectare te verbinden aan het groene netwerk, zorgen we ervoor dat nog meer bewoners in de regio de waarde van groen gaan ontdekken en waarderen.”

De bijeenkomst werd afgesloten met een nieuwjaarslunch, waar vertegenwoordigers van Elisabeth Groen, het NPUH, de gemeente Amersfoort en andere Zusterparken samenkwamen om ervaringen en ideeën uit te wisselen.

Over Elisabeth Groen – stadspark met een missie

Elisabeth Groen is een uniek stadspark in Amersfoort, gelegen op het voormalige terrein van het Elisabethziekenhuis. Het park is ontstaan door een samenwerking van bewoners en de gemeente. Uniek is met name dat in Elisabeth Groen de hele keten van ontwerp, inrichting tot aan beheer van het groen door bewoners wordt opgepakt. De stichting bestaat uit zo’n 100 vrijwilligers, die ook actief zijn met educatie, rondleidingen, stadslandbouw, soortentellingen en citizen science. Elke zaterdagochtend zijn zo’n 20 vrijwilligers actief in het park en in de buurttuin.

Over Zusterparken

Regio Utrecht is een van de snelst groeiende regio’s van Nederland, waar landschap en natuur onder druk staan. Het Zusterparkennetwerk versterkt het draagvlak voor groen en bevordert vergroening in en rond stedelijke gebieden. Door samen groene lopers te creëren – in tuinen, buurten, parken, langs wandelroutes en waterkanten – verbinden we de stad met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Zo dragen we bij aan een beter klimaat, meer biodiversiteit en een leefbare omgeving voor iedereen.

Voor meer informatie over Zusterparken en de samenwerking met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: npuh.nl/zusterparken Meer informatie over Elisabeth Groen: elisabethgroen.nl

Cursus ‘Jouw Heuvelrugtuin’ bij de Groene Inval (Baarn) in maart

Geschreven door

Tijdens drie avonden leer je over het verband tussen tuinieren en aanwezigheid van vlinders, zweefvliegen, vogels, solitaire bijen en andere dieren in je tuin. Een excursie per fiets toont de praktijk. Je krijgt toegang tot een digitale methode met achtergrondinformatie. Met deze kennis kun je de tuin natuurvriendelijker inrichten.

  • 6 maart digitale start
  • 13 maart 19.30 – 21.00 uur
  • 20 maart 19.30 – 21.00 uur
  • 22 maart 10.00 – 11.30 uur
  • 3 april 19.30 – 21.00 uur

Aanmelden vóór 4 maart via info@degroeneinval.nl of www.degroeneinval.nl 

Ontdek het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: tijdelijk Ontdekcentrum NPUH in Kwintelooijen gereed

Geschreven door

Vanaf vorige week is het tijdelijke Ontdekcentrum Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug in Kwintelooijen volledig ingericht en open voor bezoekers. Hier wordt het unieke verhaal van de Utrechtse Heuvelrug gedeeld en de waarde van het bijzondere natuurgebied Kwintelooijen onder de aandacht gebracht. Ondertussen wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de twee permanente Ontdekcentra; deze in Natuurgebied Kwintelooijen (Rhenen) en nog één in Kasteel Groeneveld (Baarn). In 2025 gaan we samen met betrokken partijen verder met de uitwerking van de plannen en de realisatie van beide locaties. 

Op beide locaties wordt niet alleen de nadruk gelegd op het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH), maar ook op de waarde en het unieke karakter van Kwintelooijen en Kasteel Groeneveld zelf. De Ontdekcentra worden geen bezoekerscentra of VVV-punten, maar plekken waar bezoekers worden meegenomen in de ontstaansgeschiedenis, de biodiversiteit en het belang van het NPUH. Ook ontdekken bezoekers hoe zij zelf onderdeel zijn van het Nationaal Park.  Voor zowel volwassenen als jongeren en kinderen zijn er (interactieve) tentoonstellingen, educatieve programma’s en inspirerende informatie.

De feestelijke preview van het tijdelijke Ontdekcentrum in Kwintelooijen vond al plaats op 28 oktober. Tijdens deze speciale gelegenheid spraken directeur Gijs de Kruif en kinderburgemeester Sarah Vernooij van Veenendaal inspirerende woorden, waarna het startsein voor het Ontdekcentrum officieel werd gegeven. De inrichting bestaat uit speelse vogelhuisjes die ieder een eigen thema over het voetlicht brengen. Van prehistorische vondsten tot het verhaal over de Zandgroeve Kwintelooijen. Met de toevoeging van de laatste twee vogelhuisjes is het tijdelijke Ontdekcentrum nu klaar, en kan er in 2025 toegewerkt worden naar een definitief Ontdekcentrum.

Heb jij ideeën voor het permanente Ontdekcentrum in Kwintelooijen? Deel je suggesties via de QR-code tijdens je bezoek!

Het Ontdekcentrum Kwintelooijen is een initiatief van Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Stichting Voorlichting en Educatie Kwintelooijen en House of Bird Kwintelooijen.

Wageningse studenten presenteren onderzoeksresultaten visie op duurzame recreatieve mobiliteit NPUH 

Geschreven door

Maandag 16 december presenteerden MSc-studenten van Wageningen University & Research (WUR) de resultaten van hun verkennend onderzoek rondom de visie op duurzame recreatieve mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug en haar flanken, in het kader van het Europese project MONA.  

Het onderzoek richtte zich op de Heuvelrug en haar flanken, waarbij gemeente Utrechtse Heuvelrug diende als specifieke casus voor het onderzoek. Gezien hun lopende ontwikkeling van een nieuw mobiliteitsplan bood deze gemeente een relevant uitgangspunt voor het onderzoek. 

De bijeenkomst markeerde een belangrijke stap in het gezamenlijke duurzame mobiliteitsvisietraject voor de regio, waarbij academisch onderzoek en praktijkgerichte initiatieven elkaar versterken. 

Presentatie voorlopige onderzoeksresultaten

De middag begon met een warm welkom door de wethouder van de gemeente Utrechtse Heuvelrug, Karin Oyevaar (duurzaamheid), Machiel Lamers (universitair hoofddocent WUR) en Jeroen Heemsbergen (programmamanager NPUH).  

Hierna presenteerden de studenten de voorlopige bevindingen van hun onderzoek dat bestond uit twee casussen: 

  1. Sleutelelementen van een regionale visie op duurzame recreatieve mobiliteit.  
  2. Het proces naar een gezamenlijke visie-ontwikkeling 
Welkomstwoord door Karin Oyevaar, wethouder Duurzaamheid van de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Aanbevelingen bij het ontwikkelen van plannen hadden onder meer betrekking op: 

  • het belang van een compleet, multi-modaal netwerk waarbij o.a. trein, deelfiets en bus goed op elkaar aansluiten; 
  • het betrekken van bewoners om hun input te krijgen over de ontwikkelingen op het gebied van duurzame mobiliteit; 
  • het belang van voorlichtingscampagnes voor bezoekers over duurzaam vervoer. 

Het onafhankelijke wetenschappelijk advies van de studentengroep was gebaseerd op de verkenning van internationale wetenschappelijke literatuur (met een focus op NW Europa), de analyse van beleidsdocumentatie en een workshop met belangrijke stakeholders uit het focusgebied. 

Stakeholder workshop

Na de presentaties volgde een dialoog tussen de studenten en stakeholders. Er werd uitgebreid ingegaan op de onderzoeksresultaten en de mogelijkheden en uitdagingen rondom duurzame recreatieve mobiliteit in de regio. De input van de aanwezigen wordt meegenomen in de eindrapportages van dit onderzoek. Deze rapportages zijn voeding voor het gezamenlijke visietraject duurzame recreatieve mobiliteit op de Utrechtse Heuvelrug en haar flanken waar we binnen MONA aan werken.  

Project MONA: duurzame recreatieve mobiliteit

Deze studentenopdracht vindt plaats in het kader van een groter Europees samenwerkingsverband met partners uit Nederland, België, Duitsland en Frankrijk onder de naam MONA. Wageningen University & Research (WUR) is verbonden aan dit project. Doel van het Europese Interreg project MONA is het realiseren van duurzame en natuurgerichte mobiliteit en recreatie in natuurgebieden in Noordwest-Europa. Het project is medio 2023 van start gegaan met een looptijd van 4,5 jaar.  Bij Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug ligt de focus op duurzame recreatieve mobiliteit. 

Onderzoeks- & Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug

Bovenstaand onderzoek in het Nationaal Park werd gefaciliteerd door de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug. Binnen deze hub werken wetenschappers, studenten en stakeholders aan relevante vraagstukken uit de onderzoeksagenda van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, om zo bij te dragen aan de bescherming, het behoud en de ontwikkeling van natuur, landschap en erfgoed.  

Agroforestry groeit rondom Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: vierde proefperceel aangelegd in Wijk bij Duurstede

Geschreven door

Herman en Daphne Roest van boerderij Buitenlust aan de Broekweg in Wijk bij Duurstede geven met de overname van de boerderij een eigen draai aan het bedrijf. Ze plantten vandaag koeienparasols met onder andere lindes, esdoorns en elzen. Deze bomen bieden op warme zomerdagen fijne schaduwplekken voor de koeien. Ook legden ze voederhagen met hazelaars en wilgenbomen aan, waar koeien lekker uit kunnen eten. Dit is een vorm van agroforestry: een duurzaam landbouwsysteem waarin houtige gewassen, zoals notenbomen en bessenstruiken, gecombineerd worden met akkerbouw of veeteelt. De aanleg hiervan is onderdeel van een agroforestry proefpercelenproject van de Natuur en Milieufederatie Utrecht en Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, met financiële steun van de gemeente Wijk bij Duurstede.

Innovatieve agrariërs

Herman en Daphne Roest beheren sinds 2023 het ouderlijk bedrijf van Herman: een kleinschalige boerderij waar de gezondheid van hun 25 koeien (liefkozend “onze hardwerkende dames”) bovenaan staat. “Het perceel dat we vandaag aangelegd hebben, is vooral gericht op de gezondheid en welzijn van onze koeien. We willen dat zij kunnen eten wat ze nodig hebben, blij zijn en dat hun gezondheid op peil blijft. Onze koeien kunnen zelf uit de voederhaag eten wat ze nodig hebben. Agroforestry draagt zo bij aan de gezondheid en het welzijn van onze dames. Zo kunnen we een toekomstbestendig bedrijf neerzetten.”

Wethouder Jeroen Brouwer van de gemeente Wijk bij Duurstede is blij met deze nieuwe aanwinst in de gemeente: “Geweldig dat deze agrariërs nu hun droom waarmaken en een proefperceel voor agroforestry aanleggen. Deze vorm van landbouw biedt voordelen. Het vergroot de biodiversiteit, levert een positieve bijdrage aan de waterhuishouding en het bodemleven en de bomen geven beschutting aan het vee. Mooi dat lokale agrariërs op deze manier innoveren en een bijdrage leveren aan de duurzame toekomst van de landbouw.”

Utrechtse Heuvelrug

Het perceel op boerderij Buitenlust is het vierde proefperceel dat binnen dit project aangelegd is. Maurits en Yvonne Herder (boerderij De Oude Ruif in Stoutenburg) en Roel van Dijk (boerderij Het Binnenveld in Rhenen) plantten in het voorjaar al noten- en fruitbomen op hun agroforestry proefperceel. Agroforestry wordt zo steeds normaler rondom het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. “Ontwikkelingen in steden en het buitengebied zoals in Wijk bij Duurstede, gelegen aan de flank van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, hebben directe invloed op de Utrechtse Heuvelrug,” stelt Gijs de Kruif, directeur-bestuurder van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. “De natuur trekt zich niets aan van menselijke grenzen, en processen in het landschap spelen zich vaak af over grotere gebieden. Daarom is het belangrijk dat ruimtelijke keuzes worden gemaakt met water en bodem als uitgangspunt. Het nieuwe agroforestry-proefperceel draagt hieraan bij door de biodiversiteit in het buitengebied te versterken en het landbouwsysteem weerbaarder te maken.”

Meer weten over agroforestry mogelijkheden in Utrecht? Bezoek de website van de Natuur en Milieufederatie Utrecht!

Over dit project

Het agroforestry proefpercelen project is een project van de Natuur en Milieufederatie Utrecht, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Natuur en Milieufederatie Noord-Holland, Louis Bolk Instituut en Fruitz for Life, ondersteund door het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en de SABE-regeling van de RVO. De gemeente Wijk bij Duurstede heeft financieel bijgedragen aan de aanleg van dit proefperceel op boerderij Buitenlust.

Lees hier meer over het project.

Symposium Blauwe Agenda 2024: sfeerimpressie

Geschreven door

Lange periodes van hitte en droogte gevolgd door heftige regenbuien zorgen voor problemen in onze woonomgeving, de natuur, landbouw en de drinkwatervoorraad. Om deze gebiedsbrede uitdagingen aan te gaan, werken verschillende partijen samen onder de naam ‘Blauwe Agenda’. Op donderdag 28 november vond het eerste symposium van de Blauwe Agenda plaats in Kasteel Groeneveld, Baarn.

Plenaire sessie

Arco van Vugt, projectleider Blauwe Agenda bij de Provincie Utrecht, lichtte verschillende uitgevoerde projecten toe. 

Dagvoorzitter Simon Troost ging vervolgens in gesprek met het publiek en beantwoordde vragen. Aansluitend begon het workshopprogramma, waarin deelnemers dieper in konden gaan op specifieke inhoudelijke thema’s. 

Workshop1 : Droogte

In deze workshop werd een urgent thema besproken: droogte en de impact ervan op natuur en waterbeheer. Hoewel er al jaren wordt gewerkt aan oplossingen, stuiten maatregelen vaak op ruimtelijke beperkingen. Hoe krijgen we water, en vooral kwelwater, op de juiste plek? Vernatting verbetert de kwantiteit, maar niet altijd de kwaliteit die natuurgebieden nodig hebben. 

Mogelijkheden zoals het ontvlechten van functies, het versterken van het watersysteem en het vasthouden van water in brongebieden werden in deze workshop besproken. Ook de bodem als spons en bodemvitaliteit, belangrijke pijlers in de provincie Utrecht, kwamen aan bod. Met extra financiering voor Natura 2000-gebieden liggen er kansen om natuur en waterbeheer veerkrachtiger te maken tegen toenemende droogte. 

Er werd uitvoerig gediscussieerd over de dilemma’s, knelpunten en mogelijke oplossingen.

Workshop 2: (Grond)wateroverlast op de Utrechtse Heuvelrug

Geohydroloog Willem-Jan Dirkx, werkzaam bijHoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR), leidde de tweede workhop over (grond)wateroverlast op de Utrechtse Heuvelrug.

Klimaatverandering zorgt voor extremere weersomstandigheden, met nattere winters en drogere zomers. Het huidige watersysteem, gericht op afvoer, moet worden aangepast naar vasthouden om droogte en overlast beter te beheersen.

Hoe gaan we hier en nu om met de onzekerheden van de verandering? Hoe gaan we om met de verschillen tussen locaties op de Heuvelrug? Wie pakt welke taak op? 

Al deze zaken vragen om samenwerking tussen overheden, agrariërs en burgers. Inspirerende voorbeelden, zoals herstelde beken en stuwen in Limburg, tonen dat lokaal waterbeheer effectief kan zijn. Communicatie, kennisdeling en het betrekken van bewoners blijven essentieel om de UH waterrobuust te maken.

Workshop 3: Afkoppelen

Tijdens de workshop over afkoppelen, geleid door Toon Wurfbain (gemeente Utrechtse Heuvelrug), werd besproken hoe de gemeente regenwater niet langer via het riool wil afvoeren om droogte en wateroverlast te beperken. Voorbeelden van maatregelen zijn infiltratieputten, wadi’s en afgekoppelde riolering.

De gemeente richt zich op bedrijven en particulieren, met projecten zoals LIFE IP (waarbij kansrijke locaties zijn benaderd: grote gebouwen die de gemeente wil afkoppelen) en initiatieven zoals wijkaanpakken en Heuvelrugtuinen.

Uitdagingen zijn een gebrek aan urgentie en praktische bezwaren, terwijl successen behaald worden met toegankelijke acties zoals tegelwippen en subsidies. Door bedrijven en gemeenschappen te betrekken, kan het belang van afkoppelen breder worden uitgedragen en uitgevoerd.

Netwerkborrel

Het symposium werd afgesloten met een borrel. Een geslaagde eerste bijeenkomst, met inspirerende discussies en waardevolle inzichten. De gedeelde kennis en praktijkvoorbeelden bieden voldoende stof om verder over na te denken en toe te werken naar een gezamenlijke aanpak voor de uitdagingen rondom waterbeheer en klimaatadaptatie.

Heb je mensen in je netwerk die dit interessant vinden? Deel deze sfeerimpressie via mail of socials!

Nieuw pilotprogramma met U-Talent verbindt middelbare scholieren met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug

Geschreven door

Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug (NPUH) en U-Talent zijn een pilotprogramma gestart voor middelbare scholieren op en rond de Utrechtse Heuvelrug. Het programma bestaat uit een startexcursie en een onderzoeksproject. Het doel van het programma is om scholieren bewust te maken van het belang en de uitdagingen van de Utrechtse Heuvelrug, door hen te betrekken bij de onderzoeksagenda van het Nationaal Park. Ook zal het programma de betrokkenheid bij hun leefomgeving vergroten en biedt het scholen de kans om het middelbaar onderwijs te verrijken in samenwerking met onderzoeksinstellingen. Afgelopen woensdag ging de pilot officieel van start met een groep 4 havoleerlingen van de Amersfoortse Berg. De geplande excursie naar het NPUH moest helaas vanwege het weer omgezet worden naar een inspirerende gastles over het NPUH en de verbinding met de stad Amersfoort.

Twintig leerlingen van de Amersfoortse Berg kozen bewust voor deelname aan dit programma binnen hun vak Aardrijkskunde, in plaats van de standaardprojecten die ze normaal voor het vak uitvoeren. Tijdens de gastles leerden ze via een interactieve quiz over het ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug, wat een Nationaal Park precies is en welke projecten en onderzoeken er lopen in het NPUH. Daarnaast brachten de leerlingen hun eigen kennis, associaties en belevingen over het NPUH in. Ook brainstormden ze enthousiast over hun eigen onderzoeksvraag, gekoppeld aan de onderzoeksagenda van het Nationaal Park. De komende weken werken de leerlingen aan hun onderzoek, waarna ze de resultaten presenteren aan het NPUH.

Dit schooljaar nemen ook leerlingen van het Openbaar Lyceum Zeist deel aan de pilot. Zij  gaan nog op excursie in het Nationaal Park. Aan het einde van dit pilotjaar wordt het programma met de twee deelnemende scholen, U-Talent en Stichting NPUH geëvalueerd. De intentie is om het programma daarna uit te breiden en structureel aan meer scholen aan te bieden. Daarnaast wordt ernaar gestreefd om leerlingen na de onderzoeksfase van het project, dat op de eigen scholen plaatsvindt, samen te laten komen voor een eindsymposium. Daar kunnen de scholieren hun bevindingen presenteren aan overheden, grondeigenaren en andere regionale stakeholders en is de kans om met elkaar in gesprek te gaan over de Utrechtse Heuvelrug.

Dit programma is geïnitieerd door de Onderzoeks- en Onderwijshub Utrechtse Heuvelrug. Hierin werken wetenschappers, studenten, terreinbeheerders en andere stakeholders aan relevante vraagstukken uit de onderzoeksagenda van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Op deze manier wordt een bijdrage geleverd aan de bescherming, het behoud en de ontwikkeling van natuur, landschap en (cultuurhistorisch) erfgoed. De bevindingen zijn te raadplegen op de openbare kennisbank van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Ontdek het geheime leven van dieren: fototentoonstelling van dieren in Utrechtse Heuvelrugtuinen reist langs tuincentra

Geschreven door

Wist je dat allerlei dieren zich verborgen houden in jouw tuin? Inwoners op en rondom de Utrechtse Heuvelrug leven bijvoorbeeld samen met veelvoorkomende dieren als de eekhoorn en de merel. Maar ook kunnen ze af en toe een vos of steenmarter in hun tuin spotten. Vorig jaar plaatsten Heuvelrugtuiniers voor een actie van de projecten Heuvelrugtuinen en Wild in je Achtertuin wildcamera’s in hun achtertuin. Het resultaat: een tijdelijke fototentoonstelling die laat zien wat er allemaal leeft in je achtertuin. De tentoonstelling reist komende tijd langs verschillende tuincentra op en rondom de Utrechtse Heuvelrug. 

Wildcamera’s

200 inwoners op en rond de Utrechtse Heuvelrug kregen in 2023 een wildcamera in hun tuin. Vier weken lang legden die overdag én ’s nachts elke beweging vast. Zo konden deelnemers ontdekken welke dieren hun tuin gebruiken om te schuilen, eten of slapen. De wildcamera’s fotografeerden uiteindelijk 43 verschillende diersoorten, waarvan 15 soorten zoogdieren en 27 vogelsoorten. Veel geziene gasten waren de egel, muis, eekhoorn, vos en das. Van de vogels vlogen de merel, vink en houtduif het meest voorbij. Een deelnemer vertelt: “We zagen vooral konijnen en vogels, wat ons heeft geïnspireerd om meer planten, struiken en bomen in onze tuin te plaatsen. We willen echt iets doen voor de biodiversiteit en om dieren een fijne plek te geven.” De gemaakte beelden zijn niet alleen leuk voor de deelnemers, maar ook fijn voor de wetenschap. Wageningen Universiteit en de Zoogdiervereniging gebruiken de beelden om inzicht te krijgen in het leefgebied van dieren.

Fototentoonstelling

De fototentoonstelling toont zeven van de mooiste foto’s van deze dieren in de Heuvelrugtuinen. Bezoekers kunnen hem de komende tijd in verschillende tuincentra in de provincie bekijken:

  • 25 november t/m 9 december 2024 – Abbing Tuincentrum (Odijkerweg 132, Zeist)
  • Maart/april – Tuinadvies centrum ’t Vaarderhoogt (Dorresteinweg 72B, Soest)
  • Maart/april – Tuincentrum De Driesprong (Wekeromseweg 30, SE Ede)

In de tuincentra kun je ook meteen terecht voor tips om jouw tuin diervriendelijk(er) in te richten. Wie weet spot jij dan binnenkort ook een vos of das in je tuin!

Dankbaar voor samenwerking

Alies van den Berg, projectleider Heuvelrugtuinen: “Het is fantastisch dat Heuvelrugtuiniers de kans hebben gekregen een wildcamera in hun tuin te plaatsen en zo enthousiast bezig zijn om hun tuin zo in te richten dat het zowel voor hen en voor de dieren een fijne, leefbare plek is.”

Karin Egberink, communicatieadviseur bij Communicatiebureau De Lynx, verantwoordelijk voor Wild in je Achtertuin: “De wildcamera’s openen letterlijk onze ogen voor de verborgen natuur in onze achtertuin. De fototentoonstelling is een mooie en leuke manier om mensen te inspireren om hun tuin om te toveren tot een gastvrije plek voor dieren! Dankzij de samenwerking met Heuvelrugtuinen konden mensen met een Heuvelrugtuin ontdekken wat hun vergroeningsacties betekenen voor de leefomgeving van dieren. Tegelijk bood het mensen die aan de slag willen met hun tuin een unieke kans om te zien wat er nu al leeft en wat ze specifiek kunnen doen om bepaalde dieren aan te trekken.”

Over Heuvelrugtuinen

Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrecht Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie en wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van diverse partners en sponsoren. Elke Heuvelrugtuin is goed voor de natuur en draagt bij aan voldoende drink- en grondwater. Doordat Heuvelrugtuinen zo natuurvriendelijk zijn, zijn ze beter bestand tegen hitte, droogte en wateroverlast. Zo maak je van jouw tuin een stukje Nationaal Park. Op dit moment zijn er 375 Heuvelrugtuinen, door de hele provincie. Jouw tuin ook omtoveren tot Heuvelrugtuin? Kijk dan op jouwheuvelrugtuin.nl