26 mei was het zover. Gijs Valkenhoef vierde die dag op feestelijke wijze zijn 75-ste verjaardag. Hij vindt dat ook een perfect moment om na 12 jaar het voorzitterschap van Het Groene Spoor over te dragen. Fokke de Jong, in Amersfoort ook bekend als coördinator Steenbreek, volgt hem op. Samen met Gijs lopen we nog één keer langs alle bijzondere plekken bij het Groene Spoor. We luisteren naar zijn grappige en interessante anekdotes. Elke plek langs de route heeft wel een verhaal. Teveel om in dit artikel allemaal op te schrijven. Gelukkig hebben we ook een geluidsopname. Hieronder de korte weergave van het interview.
Wat is het Groene Spoor en hoe is het ontstaan?
Gijs weet waar hij over praat. Hij was eigenaar van een goed lopend adviesbureau voor duurzame stedelijke ontwikkeling en leidde bij vele gemeenten grote stedelijke projecten. Vanuit die kennis zag hij, ver voordat het Groene Spoor ontstond, grote kansen om een herkenbaar en levendig lint te ontwikkelen tussen het centrum van de stad en het ontwikkelgebied bij de Wagenwerkplaats. Een lint met een duidelijke identiteit en smoel, waardoor de achterkant van het station geen achterkant meer is en er logica ontstaat tussen de plekken in dit lint. De meeste kansen zag hij in een lint vol culturele voorzieningen en broedplaatsen. Niet alles bleek realistisch. Uiteindelijk ging het Gijs vooral om een duurzame ontwikkeling en het realiseren van herkenbaarheid en een eenheid. Een doorlopend groen lint met steeds terugkerende bomen en plantsoorten zou deze herkenbaarheid markeren. Het werd daarom “Het Groene Spoor”. Een groene zone van de Eem helemaal tot aan Landgoed Birkhoven. De stenige route zou daarmee fraaier en klimaatbestendiger worden, prettiger om te lopen, met meer biodiversiteit én een route met een eigen identiteit.
Aan de slag
De eerste gedachte was om een doorlopende route te maken met vlinderstruiken. Die struiken zie je her en der nog terug. Maar het ontwikkelen van zo’n lang groen lint werd uiteindelijk een organisch proces. Samen met de bestuursleden Chris van Rossum en Guido van Beek, een groeiende groep gemotiveerde inwoners, enkele omliggende bedrijven, schoolklassen en de gemeente werken ze tot op de dag van vandaag aan het vergroenen van de route. Stap voor stap. Elk stukje nieuw groen dat je ziet langs de Piet Mondriaanlaan, het Piet Mondriaanplein, het braakliggende terrein richting de Wagenwerkplaats “De Wachtkamers”, het groene parkje bij de Wagenwerkplaats, ze hebben allemaal een eigen verhaal. Niet alles was makkelijk, maar Gijs kent de juiste wegen en ingangen om elke keer weer tot een oplossing te komen. “Als het niet linksom kan, moet het gewoon even rechtsom”, grinnikt hij.
Een groen spoor verbindt
Gijs vertelt dat door gewoon aan de slag te gaan, door te doen, omwonende mensen enthousiast werden over het resultaat en mee gingen doen. Bijvoorbeeld het maken van geveltuinen langs eigen huizen en het opknappen, vergroten en beheren van boomspiegels. Groen blijkt besmettelijk. Je moet dus gewoon beginnen, aldus Gijs.
Zusterpark
Over verbinding gesproken! Op 21 juli 2021 sloot het Groene Spoor zich als het eerste Zusterpark in Amersfoort aan bij een samenwerkingsalliantie tussen stadvergroeners (bewonersgroepen) en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. In het groenvak bij het Piet Mondriaanplein pronkt het Zusterparkbord dat deze alliantie symboliseert.
Oproep van Gijs aan inwoners van Amersfoort
Wat wil jij mensen in Amersfoort nog meegeven, nu jij het wat rustiger aan gaat doen? Gijs: “Ga gewoon aan de slag en maak kleine stappen en heb een beetje lef. Streef tegelijkertijd naar het grotere groene plaatje en onderlinge verbinding. Ik hoop dat er in Amersfoort meer Zusterparken gaan groeien en bloeien. We hebben beweging, onderlinge kruisbestuiving en verbondenheid nodig. En… maak een beetje lol en doe ook eens wat geks. We doen daarom regelmatig mee met de laagdrempelige initiatieven van het Utrechtse Zusterparkennetwerk, zoals de Parkmakersparade, de Bollenplantweek, de Bioblitz (van 22 mei tot 24 juni) en de feestjes van nieuwe Zusterparken. Dat is gewoon leuk, het geeft energie en je ervaart… we doen het samen”. Ben je nu helemaal uit beeld? Gijs “Ik heb me nu vrijgemaakt van mijn officiële rol en verplichtingen. Ik kan mijn eigen momenten kiezen waar ik af en toe nog een zetje kom geven of wat advies aanreik. Dus helemaal uit beeld? Tsja, dat zal de tijd leren”.
Namens alle Zusterparkmakers (stadvergroeners) uit Utrecht en namens het Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug, wensen we Gijs mooie nieuwe paden toe. We bedanken hem enorm voor zijn lessen, enthousiasme en inzet.
Geschreven door Martine Sluijs