Lange periodes van hitte en droogte gevolgd door heftige regenbuien zorgen voor problemen in onze woonomgeving, de natuur, landbouw en de drinkwatervoorraad. Om deze gebiedsbrede uitdagingen aan te gaan, werken verschillende partijen samen onder de naam ‘Blauwe Agenda’. Op donderdag 28 november vond het eerste symposium van de Blauwe Agenda plaats in Kasteel Groeneveld, Baarn.
Plenaire sessie
Arco van Vugt, projectleider Blauwe Agenda bij de Provincie Utrecht, lichtte verschillende uitgevoerde projecten toe.
Dagvoorzitter Simon Troost ging vervolgens in gesprek met het publiek en beantwoordde vragen. Aansluitend begon het workshopprogramma, waarin deelnemers dieper in konden gaan op specifieke inhoudelijke thema’s.
Workshop1 : Droogte
In deze workshop werd een urgent thema besproken: droogte en de impact ervan op natuur en waterbeheer. Hoewel er al jaren wordt gewerkt aan oplossingen, stuiten maatregelen vaak op ruimtelijke beperkingen. Hoe krijgen we water, en vooral kwelwater, op de juiste plek? Vernatting verbetert de kwantiteit, maar niet altijd de kwaliteit die natuurgebieden nodig hebben.
Mogelijkheden zoals het ontvlechten van functies, het versterken van het watersysteem en het vasthouden van water in brongebieden werden in deze workshop besproken. Ook de bodem als spons en bodemvitaliteit, belangrijke pijlers in de provincie Utrecht, kwamen aan bod. Met extra financiering voor Natura 2000-gebieden liggen er kansen om natuur en waterbeheer veerkrachtiger te maken tegen toenemende droogte.
Er werd uitvoerig gediscussieerd over de dilemma’s, knelpunten en mogelijke oplossingen.
Workshop 2: (Grond)wateroverlast op de Utrechtse Heuvelrug
Geohydroloog Willem-Jan Dirkx, werkzaam bijHoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR), leidde de tweede workhop over (grond)wateroverlast op de Utrechtse Heuvelrug.
Klimaatverandering zorgt voor extremere weersomstandigheden, met nattere winters en drogere zomers. Het huidige watersysteem, gericht op afvoer, moet worden aangepast naar vasthouden om droogte en overlast beter te beheersen.
Hoe gaan we hier en nu om met de onzekerheden van de verandering? Hoe gaan we om met de verschillen tussen locaties op de Heuvelrug? Wie pakt welke taak op?
Al deze zaken vragen om samenwerking tussen overheden, agrariërs en burgers. Inspirerende voorbeelden, zoals herstelde beken en stuwen in Limburg, tonen dat lokaal waterbeheer effectief kan zijn. Communicatie, kennisdeling en het betrekken van bewoners blijven essentieel om de UH waterrobuust te maken.
Workshop 3: Afkoppelen
Tijdens de workshop over afkoppelen, geleid door Toon Wurfbain (gemeente Utrechtse Heuvelrug), werd besproken hoe de gemeente regenwater niet langer via het riool wil afvoeren om droogte en wateroverlast te beperken. Voorbeelden van maatregelen zijn infiltratieputten, wadi’s en afgekoppelde riolering.
De gemeente richt zich op bedrijven en particulieren, met projecten zoals LIFE IP (waarbij kansrijke locaties zijn benaderd: grote gebouwen die de gemeente wil afkoppelen) en initiatieven zoals wijkaanpakken en Heuvelrugtuinen.
Uitdagingen zijn een gebrek aan urgentie en praktische bezwaren, terwijl successen behaald worden met toegankelijke acties zoals tegelwippen en subsidies. Door bedrijven en gemeenschappen te betrekken, kan het belang van afkoppelen breder worden uitgedragen en uitgevoerd.
Netwerkborrel
Het symposium werd afgesloten met een borrel. Een geslaagde eerste bijeenkomst, met inspirerende discussies en waardevolle inzichten. De gedeelde kennis en praktijkvoorbeelden bieden voldoende stof om verder over na te denken en toe te werken naar een gezamenlijke aanpak voor de uitdagingen rondom waterbeheer en klimaatadaptatie.