Lange perioden van droogte of juist met veel regenval hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van het bos. Om voor een zo gezond mogelijk toekomstig bos te zorgen, hebben Staatsbosbeheer en Bosgroep Midden Nederland de handen ineen geslagen voor klimaatslim bosbeheer op de Utrechtse Heuvelrug. Het project, dat loopt tot 2029, richt zich op een klimaatbestendige inrichting van in totaal 58 ha bestaand bos op de Utrechtse Heuvelrug en omvat kennisdeling, monitoring, demo- en praktijklocaties.
We gaan aan de slag met een demolocatie van 48 ha in boswachterij Austerlitz en drie praktijklocaties op particulier eigendom van elk 5 ha. Het zijn multifunctionele bossen op zandgronden die we veerkrachtiger maken tegen de gevolgen van klimaatverandering én verzuring van de bosbodem. Ook bosverjonging en een keuze voor boomsoorten die het best bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering vallen hieronder.
Op 8 november 2024 vond de aftrap van dit project plaats met betrokken partijen, gemeenten, financiers en provincie Utrecht. “De gevolgen van verzuring en klimaatverandering worden helaas steeds zichtbaarder in de Utrechtse bossen. Het is dan ook overduidelijk; we moeten aan de slag, ook met dit bos. Met dit veelbelovende en innovatieve project bundelen we onze krachten en zetten we ons samen in voor het herstel van dit mooie stukje Utrecht, zodat we er ook in de toekomst van kunnen genieten,” aldus Mirjam Sterk, gedeputeerde Natuur en Landbouw van de provincie Utrecht.
Kennis delen voor bredere toepassing
In de demo- en praktijklocaties willen we de uitdagingen, dilemma’s, kansen en mogelijkheden voor klimaatslim bosbeheer inzichtelijk maken. En, laten we zien hoe je dat doet en wat de resultaten daarvan zijn. Door ‘learning on the job’ doen onze boswachters ervaring op. Het breder delen van de opgedane ervaringen en kennis is van groot belang om klimaatslim bosbeheer in andere terreinen toe te passen. Daartoe vinden er gedurende de looptijd van het project een aantal kennissessies op locatie plaats voor terreineigenaren en beleidsmakers van gemeenten en provincie Utrecht.
Bostracking
Een van de innovatieve maatregelen dat wordt ingezet is bostracking. Dit wordt in de demolocatie toegepast en is een intensieve vorm van boomsgewijs inventariseren om de kenmerken en waarden van het bos in beeld te krijgen. Op basis hiervan wordt bepaald welk beheer en welke maatregelen nodig zijn om het bos kilmaatbestendig en robuust te maken. Denk aan het inbrengen van andere boomsoorten, vrijzetten van toekomstbomen, behoud van habitatbomen en toepassen van bodemverbetering (kalk-gift).
Monitoring en evaluatie
Tijdens het project wordt er gemonitord om het effect van klimaatbestendig inrichten op het bos in beeld te brengen. We sluiten hierbij aan op een voor de Utrechtse Heuvelrug breder monitoringsproject, FORWARD van European Forest Institute. Dit wordt uitgevoerd door de Universiteit van Utrecht, in samenwerking met het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. In 2029 wordt het uitgevoerde klimaatslim bosbeheer geëvalueerd.
Financiering
Het project klimaatslim bosbeheer Utrechtse Heuvelrug sluit aan bij het landelijke project LIFE Climate Forest van de Bosgroepen en Staatsbosbeheer en is mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van provincie Utrecht en een ruimhartige donatie van Stichting MTB Utrechtse Heuvelrug. De Stichting draagt met de inkomsten uit de MTB vignetten bij aan het realiseren van natuurprojecten op de Utrechtse Heuvelrug.
De demolocatie in Austerlitz blijft toegankelijk voor publiek. Actuele informatie over dit project is online te vinden via www.staatsbosbeheer.nl/projectksb