Een grote tuin nabij het bos, vol inheemse planten. Waar je vlinders ziet fladderen en bijen hoort zoemen. Ruth is graag aan het scharrelen in haar Heuvelrugtuin. Ze maakt van haar tuin elk jaar weer een zorgeloos paradijs voor mens en dier.
“Gewoon het idee dat mijn tuin onderdeel is van een groter geheel. Je hoort de spechten en de uilen. In de lente zie je de buizerd in de lucht cirkelen. Hoe logisch is het eigenlijk, dat je onderdeel bent van het bos dat hier verderop begint?” Ruth wilde een tuin aanleggen die aansluit op de bosrijke omgeving van haar nieuwe woonplaats. Met planten die niet alleen goed zijn voor insecten en andere dieren, maar het ook goed doen op de zandgrond. Bijna vier jaar geleden verhuisde ze met haar man en twee dochters naar Driebergen nabij Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Het roer ging om: ze zei gedag tegen haar succesvolle baan bij Gemeente Amsterdam om dichter bij de natuur te zijn. Dat begon in de tuin.
Goede basis
In haar zoektocht stuitte Ruth al snel op de Heuvelrugtuinen en de bijbehorende lijst aan inheemse planten. “Van inheemse planten denken we misschien al snel dat ze saai zijn of dat het alleen maar voorjaarsbloeiers zijn. Maar dat is helemaal niet zo. Ik had in mijn tuin al een berk staan”, zegt Ruth, “en kardinaalsmuts, hulst en sporkehout. Ik dacht: ik ben er eigenlijk al bijna! De basis was goed, want vorige bewoners haalden veel van hun planten bij een biologische kwekerij in Doorn.” Na een aantal droge zomers bedacht Ruth dat ze een tuin wilde die weinig zorg nodig heeft. “Ik wilde duurzaam omgaan met water. We hebben zelf het tuinhuisje gebouwd en daar heb ik, als een heuse loodgieter, de afkoppeling gedaan. Het water stroomt nu ondergronds naar mijn moestuin.” Beschut achter het tuinhuisje – omschreven als haar rommelhoek – staan twee tonnen met regenwater die Ruth in haar tuin laat leeglopen als het een tijd lang droog blijft. Op deze manier hoeft ze haar planten niet zelf water te geven en bespaart ze drinkwater.
Tuin vol belofte
“Ik ben geen heel nette tuinier”, geeft Ruth grif toe, “ik vind het gewoon heel erg leuk. Het is heerlijk om in de tuin te zijn. Vooral in de lente, als alles zo fris is, zo vol belofte. Dat je denkt: dát gaat leuk worden! Ieder jaar is je tuin ook weer anders. Sommige planten zijn kapotgevroren en dat gat vul je dan aan met andere planten. Of je krijgt een aanwaaier. In de voortuin heb ik een toorts (Verbascum), zo’n gigantisch rozet geeft dat!” Tuinieren betekent voor Ruth vooral wieden en de bodem verrijken. “Ik probeer zo min mogelijk meststoffen en vooral organische materiaal aan de bodem toe te voegen, zodat hij niet uitdroogt. Ik laat blad liggen en maak zelf compost en bladaarde. Daarvoor doe je gewoon afgevallen bladeren in een afgesloten zak, waar je een paar gaten in prikt. Twee jaar aan de kant zetten en je hebt uiteindelijk prachtige aarde om te gebruiken.” Met zo’n grote tuin heeft Ruth best wat materiaal nodig. De hakselaar, die eerder dienstdeed in haar moeders tuin in Frankrijk, is haar beste vriend. “Al het snoeihout stop ik daarin.” Ruths aanpak brengt meer leven in de tuin. Bijvoorbeeld de keuze voor houtsnippers. “Veel mensen zijn huiverig voor minder bestrating, maar je kunt natuurlijk ook voor houtsnippers gaan. Tegenwoordig heb je biologisch afbreekbaar worteldoek, waar het water gewoon doorheen loopt. Het is onderhoudsvrij, maar wel goed voor de bodem. Spinnetjes en andere bodemdieren kruipen er graag doorheen.”
Ruth vertelt enthousiast verder over de gasten die ze in haar tuin ontvangt. “Er loopt een soort eekhoornroute door de tuin. Af en toe zie je ze van een tak naar de berk springen en over het schuurtje lopen. Heel leuk om te zien. Ik vind de paddentrek ook heel grappig. Als het regent worden ze actief. We hebben dan best een glad terras. Op een gegeven moment gleed er eentje uit, sprong op en gleed nog een flink stuk door!” Volgens Ruth zijn er meer mensen met een Heuvelrugtuin dan ze zelf doorhebben. Ze benadrukt: “Het is echt makkelijker dan je denkt! Als je al iets bewuster bent en weet dat de natuur onze zorg nodig heeft, dan is het eigenlijk zo gepiept!”
Kijk mee in de tuinen van Ruth
Ruth is een enthousiaste tuinvrouw, vol passie om tuinen klimaatbestendig en mooi in te richten. Sinds kort volgt ze een opleiding tot tuinontwerper. Wil je meer zien van haar tuin of haar projecten? Volg De Tuinen Van Ruth op Instagram: @de_tuinen_van_ruth
Ook een Heuvelrugtuin?
Een Heuvelrugtuin bestaat voor minstens zestig procent uit planten die in de omgeving passen en biedt beschutting voor vogels en insecten. Tuinieren gebeurt er gifvrij. Zo draagt een Heuvelrugtuin bij aan de versterking van de biodiversiteit. Woon je in de omgeving van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug? Op jouwheuvelrugtuin.nl vind je heel veel leuke tips voor het aanleggen van jouw Heuvelrugtuin, waardoor je tuin onderdeel van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug wordt. Heuvelrugtuinen is een initiatief van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Natuur en Milieufederatie Utrecht en IVN Natuureducatie. Na het succes van de Heuvelrugtuinen groeit het aantal groene, inheemse tuinen ook rondom de nationale parken Duinen van Texel, Zuid-Kennemerland en Hollandse Duinen.
Nationale parken
Wist je dat Nederland 21 nationale parken heeft? Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is daar één van. De nationale parken zijn de meest karakteristieke natuurgebieden van Nederland, die samen de grote diversiteit aan natuur in ons land laten zien. In de nationale parken leven bijzondere planten en dieren. Net zoals in de tuin van Ruth!
Tekst en foto’s door Monika Grooteman.
Dit artikel verscheen eerder in het magazine Buitenleven, editie juli/augustus 2024.